حرکت گسل غرب علت زمین لرزه های آذربایجان شرقی
پروفسور عکاشه : حرکت زلـزله از اهر به سمت مشگین شهر و دامنه های کوه سبلان بوده است .
پدر زلزله شناسی ایران و استاد دانشگاه تهران، وقـوع زلزلـه را در ۳۲
کیلومتری جنوب غربی اهر ، ۴۸ کیلومتری شمالغرب تبریز و ۱۲۵ کیلومتری اردبیل
اعلام کرد .
وی
افزود: در این زلزله دو گسل اصلی منطقه فعال شد و باید توجه داشت آن منطقه
آبستن حوادث طبیعی به خصوص زلزله است. با وقوع زلزله اصلی تا مدتی گسل
دچار شکستگی می شود که این موضوعی طبیعی است. عمق کم این زلزله نیز در
میزان خسارت و تلفات آن موثر بود.
پدر علم زلزله شناسی ادامه داد: روستاهای ایران در برابر زلزله های بالای
پنج ریشتر آسیب پذیر هستند و در صورتی که این زلزله شب رخ می داد چند هزار
نفر کشته می شدند.با توجه به قدرت این زلزله تا حدود سه ماه دیگر اهالی این
مناطق با پس لرزه روبرو خواهند بود.اهالی باید بیشتر مراقب سازه های صدمه
دیده باشند.
عکاشه با اشاره به اینکه این پس لرزه ها گسل های دیگر را فعال نمی کند،
خاطر نشان کرد: موضوع مهم در آن منطقه گسل تبریز است. این گسل در صورت فعال
شدن زلزله بالای ۷ ریشتر همراه خواهد داشت و با فاجعه ای بزرگ روبرو
خواهیم شد. تبریز ۳۰۰ سال قبل به دلیل فعالیت این گسل یک بار با خاک یکسان
کرد و قبل از وقوع فاجعه ای دیگر باید با مقاوم سازی خانه ها پیشگیری کرد.
گسل آستارا
مرز پوستة اقیانوسی خزر با کوههای تالش بوده و یک گسل شمالی جنوبی است . گسل آستارا از حدود شهر رشت شروع شده و از کنار شهر آستارا گذشته و تا ماکو ادامه دارد . این گسل واحدهای پرکامبرین را تحت تاثیر دگرشکلی و دگرریختی قرار داده است . قدیمی ترین فعالیت این گسل مربوط به پرکامبرین و در طول دورانهای زمین شناسی فعالیت داشته است . سازوکار فعلی این گسل راستالغز راستگرد معکوس است . مطالعات اخیر نشان داده که در طول دوران فعالیت ، سازوکار گسل تغییر کرده است . بر پایة یک ایده دریای خزر یک تالاب پشت کمانی است ، طوریکه در فرورانش پوسته اقیانوسی ( سوآن – آکه را – قره داغ ) که موجب پیوستن قفقاز به ورقة توران شده ، تالاب پشت کمانی خزر با نیروهای کششی حاکم تشکیل شده و گسلة آستارا در آن دورة زمانی بصورت یک گسلة نرمال در اثر کشش پوسته فعالیت داشته است .
گسل آستارا (تالش)
این گسل با طول ۱۴۰۰ کیلومتر، از ناحیه قفقاز تا آستارا کشیده شده است. این
گسل با روند شمالی-جنوبی در خاور آذربایجان و بخش باختری دریاچه خزر قرار
دارد. عملکرد این گسل به صورت معکوس بوده و سبب افت زیاد در ارتفاعات تالش و
دریای خزر گردیده است؛ به طوری که سنگ های پالئوزوئیک را در کنار سنگ های
جوان قرار می دهد. فرو افتادگی دریای خزر در سمت خاور گسل آستارا، حاصل
عملکرد این گسل می باشد. با توجه به وجود پی سنگ دگرگونی در حاشیه باختری
گسل آستارا، این طور به ذهن می رسد که گسل مزبور از پرکامبرین فعالیت خود
را آغاز نموده است. این گسل توان لرزهای دارد و در زمینلرزههای ۱۹۷۸ و
۱۹۵۳ قفقاز، سازوکار فشاری داشته است.
به گزارش ایلنا، پرفسور بهرام عکاشه با بیان اینکه خوشبختانه زلزله آذربایجان شرقی عصر اتفاق افتاد، اظهار کرد: اگر این زلزله ساعت ۵ صبح رخ میداد همانند زلزله بم چندین هزار کشته بر جای میگذاشت. وی با بیان اینکه در هیچ جای دنیا زلزله ۶ ریشتری کشته نمیدهد، تصریح کرد: در نهایت حداکثر باید۱۰ نفر در این زلزله زخمی شود در حالی که به دلیل ساختار نامناسب ساخت و سازها شهرها و روستاهای ما در این زلزله بسیار آسیب دیدهاند این نشان میدهد که مدیریت بحران ما در مقاوم سازی بسیار مشکل دارد. پدر علم زلزلهشناسی ایران با تاکید بر اینکه قطعا ساختار سازهها و مدیریت بحران در کلانشهرهایی همچون تهران، اردبیل و تبریز فوقالعاده مشکل دارد، خاطرنشان کرد: احتمالا زلزله بزرگتر از این در منطقه آذربایجان بسیار کم است و به عقیده من زلزله اصلی در این منطقه رخ داده است البته پس لرزههای آن همچنان۲ تا ۶ ماه ادامه خواهد داشت که کاملا عادی است.
عکاشه با بیان اینکه سه زلزله اتفاق
افتاده در منطقه آذربایجان در عمق ۱۰ کیلومتری رخ داده است، گفت: به دلیل
این عمق خسارت وارده شده بسیار زیاد است و از آنجا که ساختمانهای روستاهای
ما ضعیف بودند، خسارت زیادی وراد شده است. البته تمام روستای کشور به درد
مقاوم نبودن ساختمانهایشان مبتلا هستند و قطعا حتی اگر شهر تهران زلزلهای
با این شدت بیاید زخمیهای زیادی خواهد داشت اگرچه در ۱۰ سال گذشته برای
شهر تهران مدیریت بحران ورود جدی داشته است اما این مدیریت کافی نیست.
وی با اشاره به اینکه براساس زلزله رخ داده در آذربایجان میتوان گفت فلات
ایران تحت فشار زیادی است، خاطرنشان کرد: انتظار من این بود که زلزلهای که
در وان ترکیه اتفاق افتاد در ایران رخ دهد که در واقع شانس آوردیم. چند
سال است که منتظر زلزله بالای ۷ ریشتری هستم که باید هر ۱۰ سال یک بار
اتفاق بیفتد که تاکنون پس از گذشت ۱۵ سال رخ نداده است. پدر زلزله ایران با
بیان اینکه زلزلهای که در آذربایجان رخ داده است زلزله ۷ ریشتری که ما
انتظارش داشتیم، نیست تاکید کرد: پیش بینی میکنیم زلزلهای با عمق ۷
ریشتر در کوههای البرز مرکزی یا شرقی، زاگرس یا شرق کشور رخ دهد که قطعا
در آینده انتظار آن را میکشیم. به گفته وی ایران کشوری زلزله خیزی است و
در بحث زمینشناسی شانس و اقبال مطرح نیست ما نمیتونیم قوانین طبیعت را
به سخره بگیریم بلکه باید همانند کشور ژاپن وآمریکا به مقاوم سازی
ساختمانهای خود بپردازیم تا زلزله ۶ ریشتری ما را با فاجعه مواجه نسازد.


در امتداد نگاه تو